Dziś obchodzimy 86. rocznicę wybuchu najkrwawszego konfliktu w dziejach ludzkości. Konfliktu, który zaczął się w naszym kraju, w tym w naszym regionie. W tym artykule jednak nie zajmiemy się samą wojną ani jej przebiegiem. Przeanalizujemy lokalną prasę, żeby cofnąć się do ostatnich dni sierpnia 1939 roku przed wybuchem wojny i przyjrzymy się temu, jak wówczas wyglądał Włocławek.
Przygotowania do wojny
Widmo wojny krążyło nad Polską. Nerwowo spoglądano na granicę z III Rzeszą. W życie wprowadzano m.in. specjalne przepisy budowlane na wypadek wybuchu wojny, a mężczyzn powoływano do wojska. 31 sierpnia ówczesny prezydent II Rzeczpospolitej Polskiej Ignacy Mościcki ogłosił powszechną mobilizację. Wieść o tym podawano w największych lokalnych gazetach, jak np. w Gazecie Pomorskiej. Włocławek również przygotowywał się do potencjalnej wojny, która niestety nadeszła szybciej, niż zakładano. Na koniec sierpnia zarządzono kopanie rowów przeciwlotniczych na terenie całego miasta. 31 sierpnia roboty miejskie były przerwane. Wtedy to ówczesny prezydent miasta Witold Mystkowski skierował apel do obywateli Włocławka, zachęcając do zgłaszania się do uczestnictwa w pracach przy tworzeniu rowów. Zgłoszenia do udziału w pracach przyjmowano w Zarządzie Miejskim przy ul. Kościuszki 12.1 Takie działania wówczas podejmowano nie tylko we Włocławku, ale też w innych miastach i miasteczkach.
Życie codzienne
Nerwowe nastroje społeczne w związku z groźbą wojny z III Rzeszą nie wpłynęły bardzo na życie miejskie w ostatnich dniach sierpnia. 28 sierpnla 1939 r. ok. godziny 9 rano przed gmachem Staroatwa Powiatowego odbył się rutynowy przegląd autobusów, samochodów ciężarowych czy sanitarnych.2 Same linie autobusowe kontynuowały swój kurs. Od 14 sierpnia funkcjonował nowy rozkład na linii Włocławek – Nieszawa – Ciechocinek – Toruń. Dworzec autobusowy we Włocławku znajdował się wówczas przy ul. Kościuszki 10.3
Życie kulturalne
Wybuch II wojny światowej zdecydowanie wywrócił do góry nogami lokalne życie kulturalne. Jeszcze pod koniec sierpnia na wrzesień zaplanowanych zostało wiele wydarzeń, jak jarmarki w regionie, np. jarmark zwierzęcy we Włocławku na 26 września,4 czy pokazy filmowe w kinach. Tuż przed wybuchem II wojny światowej we włocławskim kinie „Słońce” wyemotiwano film „Bohaterowie Sybiru”. Był to, o ironio, dramat wojenny opowiadający o walce syberyjskich zesłańców o wolność Ojczyzny. Ponadto we Włocławku powstać miało nowe kino przy ul. Przechodniej obok wejścia do hotelu Victoria. W głównej sali miało być 750 miejsc parterowych.
Wojna nie była czymś, na co się szykowano, lecz jednak spodziewano się jej. Pomimo nerwowej atmosfery i przygotowań do tej wojny, Włocławek żył swoim życiem, a tego, co miało nadejść potem, nikt się nie spodziewał…
Przypisy:
- Dziennik Kujawski. 1939, R. 47 nr 199 ↩︎
- Kurier Bydgoski 1939.08.27 R.18 nr 196 ↩︎
- Gazeta Pomorska, 1939.08.31, R.2, nr 200 ↩︎
- Dziennik Bydgoski, 1939, R.33, nr 198 ↩︎
