Młyn motorowy w Suszycach – historia upadku
Włocławek należy do jednych z najstarszych miast w Polsce. Ze względu na swoją długą historię miasto niejednokrotnie się zmieniało, przybywało ulic oraz nowych miejsc, czasem stare miejsca ustępowały nowym. Obecnie w mieście jest sporo śladów dawnej historii w postaci dużej ilości zabytkowych budynków, w tym głównie domów, kamienic, czy też zabytków techniki. Budynki, często w kiepskim stanie, są obecnie burzone lub odnawiane m.in. w ramach Gminnego Programu Rewitalizacji na lata 2018-2028. Pozostałości po różnych zabytkach techniki jak np. fabryki, browar, spichlerze czy młyny przekształcano w obiekty kulturowe czy galerię handlową. Większość starych budynków w mieście jest jego mieszkańcom bardzo dobrze znana. Istnieje jednak wyjątek od tej reguły. Budynek zapomniany przez władze miasta oraz jego mieszkańców. Mowa tu o dawnym młynie motorowym znajdującym się na Zawiślu. W tym artykule pragnę przedstawić historię miejsca, które z dnia na dzień odchodzi w niepamięć.
Młyn Suszycki, czyli zapomniany zabytek techniki
Zapewne mało komu ta nazwa cokolwiek mówi. Budynek po dawnym młynie jest strukturą kojarzoną głównie przez mieszkańców tej części miasta, natomiast jest on całkowicie wymazany z kart historii miasta oraz ze świadomości jego mieszkańców. Ciężko również odszukać jakichkolwiek informacji na jego temat. Młyn motorowy znajduje się w dawnym Szpetalu Dolnym przy ul. Suszyckiej 13. Sam budynek obecnie znajduje się w stanie opłakanym. „Zabita deskami” zarośnięta wokół ceglana ruina odstraszająca tablicami z symbolami czaszek. Boczne ściany muru pokryte są w graffiti, zaś wokół konstrukcji stojące śmietniki. W pobliżu budują się nowe domostwa, wśród których budynek młyna ginie niczym kropla w oceanie.
Historia młyna
W roku 1921 włocławski młynarz Aleksandr Bolesław Favre wychodzi z inicjatywą budowy nowego młyna we wsi Suszyce. Przygotowano plany budowy i w 1922 roku ruszyła budowa, która zakończyła się 24 października 1923 r. Wokół młyna powstawały inne budynki gospodarcze oraz mieszkalne. Swoją pracę rozpoczyna 21 czerwca 1924 roku. W tamtym okresie firma zatrudniała 7 pracowników, a przemiał zboża w młynie wynosił 800 000 kg. Rok po rozpoczęciu swojej pracy młyn został sprzedany, a przez kolejne lata budynek często zmieniał swoich właścicieli. Okres swojej świetności młyn przeżywał od momentu wykupienia go przez dobrzyńskich kupców w 1933 roku. Obiekt prosperował w tamtym okresie świetnie będąc drugim co do wielkości zakładem młynarskim w mieście. W międzyczasie wprowadzono w nim szereg technicznych innowacji, w tym wymiana sprzętu. W trakcie II wojny światowej mimo kampanii wrześniowej w 1939r. i prowadzonych działań wojennych w okolicy Zawiśla budynek młyna nie ucierpiał. Przez okres wojny jego działalność była ograniczona. Przez okres PRL młyn został upaństwowiony podobnie jak większość zakładów pracy w mieście. Zakład funkcjonował normalnie, a międzyczasie nastąpiło jego mała przebudowa. Przemiał zboża wynosił średnio kilkanaście ton i stan ten trwał aż do końca lat 70tych.
Upadek zakładu
Ze względu na brak zainteresowania usługą przemiału zboża w 1977 roku zakład został zlikwidowany, a przez następne lata budynek młyna stał opustoszały. W przeciągu kolejnych kilkunastu lat był na bieżąco okradany ze swojego cennego wyposażenia. W 1991 r. budynek został własnością miasta i przez jakiś czas funkcjonował jako magazyn. Nie trwało to długo i budynek na nowo został pustostanem wyłączonym z użytku. W 2007 roku wejście do młyna zostało zamknięte. Od tego czasu budynek upadał coraz bardziej, często padając ofiarą wandali. Obecnie młyn znajduje się w stanie rozkładu, zaniedbany i zapomniany. Bardzo ciężko szukać jakichkolwiek śladów zainteresowania obiektem. Najbardziej dostępnym źródłem wiedzy o tym miejscu jest opracowanie pana Tomasza Michalskiego „Młyn motorowy ,,Suszyce’’ we Włocławku (1921–1977) w świetle źródeł archiwalnych”, lecz wszelkie ogólnodostępne źródła wiedzy o mieście milczą na jego temat. Przeszukując internet w poszukiwaniu publicznych wątków na temat obiektu można natrafić jedynie na pojedynczy wpis na Facebooku oraz komentarze. Wynika z nich, że niektórzy mieszkańcy oraz lokalni działacze z Zawiśla interesowali się obiektem i próbowali nagłaśniać sprawę, lecz nieskutecznie. Proponowano wykorzystanie obiektu jako filię „Browaru B”, tak samo, jak to miało miejsce z klubem „Stara Remiza”. Można też odnieść wrażenie że władze miasta na przestrzeni lat całkowicie ignorują problem niszczejącego budynku. Gminny Program Rewitalizacji Miasta Włocławek nie uwzględnia młyna, również świeży program przebudowy ul. Suszyckiej. Nie ma żadnych publicznych wzmianek ze strony władz na temat tego obiektu w żadnych oficjalnych komunikatach przeszukując dziesiątki stron i serwisów.
Nie można stać obojętnie wobec tragedii tego miejsca. Nie można pozwolić na śmierć kolejnego cennego kawałka historii naszego miasta. Ponadto budynek może grozić w przyszłości zawaleniem, co stanowi zagrożenie dla mieszkańców okolicy u. Suszyckiej oraz domów znajdujących się tuż obok młyna. Nie przyglądajmy się biernie powolnej agonii cennych zabytków Włocławka, zamiast tego ratujmy miasto i jego historię!
Źródła:
- „Zapiski Kujawsko-Dobrzyńskie Tom XXXII. Wisła w życiu regionu.”, Młyn motorowy ,,Suszyce’’ we Włocławku (1921–1977) w świetle źródeł archiwalnych, Tomasz Michalski
- https://plus.pomorska.pl/uliczkami-szpetala/ar/11934034
- https://historiawloclawka.pl/historia-wloclawskich-zakladow/4-mlyny
- https://archiwum-bip.um.wlocl.pl/pliki/studium/studium_tekst.pdf
- https://www.facebook.com/groups/wloclawekiokolice/posts/812580142857109/?comment_id=812853822829741
- https://umwloclawek.logintrade.net/zapytania_email,95121,e67f54930c92615ed1eefa93b73b12d0.html
- https://rewitalizacja.wloclawek.eu/strona-3349-o_rewitalizacji.html
Opublikuj komentarz