Most Włocławski i jego Historia
Zielony świecący w nocy most jest jedną z pierwszych rzeczy najczęściej nasuwających się na myśli po usłyszeniu hasła „Włocławek”. Jest jednym z jego symboli, atrakcją, głównym połączeniem transportowym między dwoma brzegami rzeki. Historia tego obiektu jest długa i zawiła, lecz postaram się ją w miarę przystępnie przybliżyć i zaciekawić was, drogich czytelników, do zainteresowania się dziejami dzisiejszego mostu im. Edwarda Śmigłego-Rydza.
Pierwszy most na Wiśle
Już w połowie XIX wieku starano się o wybudowanie przeprawy wodnej między dwoma brzegami Wisły. Starali się o to przede wszystkim mieszkańcy miasta, ale i mieszkańcy zawiślańskich wsi, w tym rolnicy i handlarze. Głównymi przyczynami starań o budowę mostu były:
- Problem ze sprowadzaniem do miasta żywności. Most miał zapewnić stały dopływ artykułów żywnościowych do miasta ze wsi znajdujących się na drugim brzegu Wisły. Sprowadzanie żywności z wsi z brzegu po stronie miasta było trudne ze względu na Las Gostynińsko-Włocławski okrywający wokół całe miasto z tej strony. Połączenie ze znacznie bliższymi wsiami zawiślańskimi miało to ułatwić, a żywność stałaby się wtedy tańsza i lepiej dostępna dla mieszkańców.
- Rozwój handlu w mieście, szczególnie zbożem i innymi towarami pochodzącymi z zawiślańskich wsi. Bez połączenia mostowego z miastem transport towaru był drogi, więc udawano się do innych pobliskich miast lub też składowano towar w spiżu w Szpetalu. Dodatkowo handel w mieście miałby pozytywny wpływ na rozwój tych miejscowości zawiślańskich.
- Poprawa transportu oraz kontaktu mieszkańców obu brzegów Wisły, zwłaszcza jeśli chodzi o rodziny rozdzielone przez rzekę.
3 marca 1843 r. magistrat włocławski przedstawił wniosek do Komisji Rządowej w Warszawie w sprawie budowy mostu. Wedle założeń most miał przypominać ten, który znajdował się w Toruniu. Projekt ten, choć przyjęty przez komisję, nie został jednak ostatecznie wykonany. Komisja rządowa jako jeden z powodów takiej decyzji podała brak zasiłku od rządu na budowę mostu, gdyż budowę mieli sfinansować prywatni przedsiębiorcy, bogatsi kupcy oraz mieszkańcy. Budowa mostu przeniosła się więc w czasie o kilkadziesiąt lat. Po dwudziestu latach gmina miasta Włocławek postanowiła coś z tym zrobić i uznała, że jeśli poprzedni projekt nie mógł zostać przyjęty, to trzeba przygotować nowy. Zatem w 1864 roku inspektor Zarządu Okręgu Komunikacji Grzegorz Czerniawski przygotował nowy projekt mostu łyżwowego przez Wisłę we Włocławku wraz z regulacją rzeki w tym miejscu. Projekt został ostatecznie zatwierdzony i 30 grudnia 1864 roku Naczelnik Królestwa Polskiego wydał pozytywną opinię w sprawie budowy mostu. Tego samego dnia powołano komitet techniczny budowy mostu. Na jego realizację Bank Polski udzielił pożyczki w wysokości 160 tysięcy rubli, lecz pod warunkiem, że jego wybudowaniem zajmą się krajowe fabryki. Zatem budowa mostu została przez władze powierzona fabryce maszyn Andrzeja hr. Zamoyskiego w Warszawie i fabrykom żelaznym Adolfa barona Krugera w Porębie.
Budowa ruszyła 17 marca 1865 roku. Głównym konstruktorem był członek Zarządu Komunikacji Królestwa Polskiego, inż. Czerniawski, a kierownikiem budowy mostu został inżynier Antoni Teodor Ostaszewski. Koszty budowy były nieco niższe, niż pierwotnie zakładano i wynosiły ok. 152 tysięcy rubli. Most został wybudowany przy dzisiejszej ulicy Gdańskiej. Uroczyste poświęcenie i otwarcie mostu odbyło się dnia 29 października tego samego roku przy udziale biskupa Michała Marszewskiego oraz Namiestnika Królewskiego hr. Berga, Naczelnika Zarządu Komunikacji w Królestwie Polskim generała lejtnanta Szuberskiego oraz wielu innych osobistości. W dalszych latach most przekazano pod nadzór ministerstwa komunikacji. Przeprawa była otwierana codziennie w godzinach 4-6 rano oraz 15:30-17:30. W zimę natomiast most rozbierano i przechowywano w specjalnym magazynie poniżej mostu. Most generował przychody w wysokości 25-40 rubli rocznie w latach 1871-1914. Przekazywano je na spłatę pożyczki, a nadwyżki przeznaczano na konserwacje, naprawy oraz pracowników.
Burzliwe losy drewnianego mostu
Włocławski most nie miał łatwego życia, a wszelkie konflikty zbrojne toczone na tych ziemiach tylko dobijały mu gwoździe do trumny. 2 sierpnia 1914 roku w trakcie I wojny światowej most został podpalony przez wycofujące się oddziały rosyjskie. W trakcie okupacji niemieckiej (1914-1918) most został odbudowany w 1915 roku, by następnie zostać zniszczonym przez wojska polskie w roku 1920 na rozkaz pułkownika Wojciecha Gromczyńskiego w trakcie wojny polsko-bolszewickiej. W roku 1938 został rozebrany, gdyż zastąpiono go mostem stalowym. Przez ok. rok po otwarciu mostu stalowego w 1937 roku istniały obok siebie dwa mosty – jeden drewniany przy ul. Gdańskiej oraz jeden stalowy przy Katedrze. Zdjęcia dwóch mostów obok siebie zachowały się do dzisiaj.
Budowa i trudne losy stalowego mostu
Most Edwarda Śmigłego-Rydza został wybudowany w 1937 roku, a 25 września 1937 roku miało miejsce jego oficjalne otwarcie, na którym uczestniczył sam generał Edward Śmigły-Rydz, honorowy obywatel miasta, którego kult jednostki w ramach propagandy Obozu Zjednoczenia Narodowego starano się wtedy budować i przedstawiać jako wielkiego generała, przywódcę narodu polskiego oraz następcę Piłsudskiego. Nowy most we Włocławku był więc jedynie kolejnym obiektem nazwanym jego imieniem w ramach propagandy. Rok później most ten całkowicie zastąpił polski drewniany most po jego rozbiórce. Następny rok później most ten zniknął z powierzchni ziemi. Wszystko za sprawą wybuchu II wojny światowej. Most wysadziły wojska polskie, natomiast został on od razu odbudowany przez nazistowskich okupantów. W roku 1945 w trakcie ewakuacji oddziałów z miasta most został ponownie wysadzony. Po zakończeniu wojny został odbudowany w 1948 roku przez nowe władze ludowe.
Współcześnie
Od czasów odbudowania w 1948 roku Most im. Edwarda Śmigłego-Rydza stał i stoi aż do dziś w bardzo dobrym stanie. W 2008 roku przeszedł od dokładny gruntowny remont. Z kolei w 2009 roku doczekał się tej słynnej zielonej iluminacji świetlnej. Wcześniej na moście na wjeździe zamontowano tablicę upamiętniającą patrona Śmigłego-Rydza. Według materiału wyemitowanego przez CW24 26 września 2017 roku tablica ta miała zostać zamontowana przez osobę prywatną w 2006 roku pod osłoną nocy. Most aktualnie stanowi główne połączenie między Zawiślem, a resztą miasta. Niestety sam most oraz przeprawa na włocławskiej tamie są niewystarczające, a mieszkańcy narzekają na problemy z częstymi korkami w okolicach mostu, zwłaszcza w czasie prac/remontów na moście czy pobliskich drogach. Dlatego miasto planuje budowę trzeciej przeprawy na Wiśle, a do tego celu poszukuje wykonawców, środków oraz lokalizacji. Nowa konstrukcja ma być prosta, nie zakłócać miejskiego krajobrazu oraz rozluźnić ruch na moście. Przyszłość pokaże, jak potoczą się dalsze losy obecnego mostu oraz innych przepraw wodnych w kolejnych latach…
Źródła:
- https://pl.wikipedia.org/wiki/Most_%C5%82y%C5%BCwowy_we_W%C5%82oc%C5%82awku
- https://pl.wikipedia.org/wiki/Most_im._Edwarda_%C5%9Amig%C5%82ego-Rydza_we_W%C5%82oc%C5%82awku
- https://historiawloclawka.pl/monografia-wloclawka/68-12-mosty-wloclawskie
- https://bydgoszcz.tvp.pl/54780095/czy-bedzie-kolejny-most-przez-wisle-we-wloclawku
- https://fotopolska.eu/Most_im._gen._Edwarda_Rydza-Smiglego_Wloclawek
Opublikuj komentarz