• Strona główna » Nowe życie zabytków, czyli rewitalizacja na Kujawach
Dwór w Zarzeczewie
Fabianki Historia Turystyka

Nowe życie zabytków, czyli rewitalizacja na Kujawach

Rewitalizacja, to czynności podejmowane w celach odnowienia, przywrócenia do życia opustoszałych lub zdegradowanych miejsc. Często podczas rewitalizacji danych miejsc nadaje się im nowe funkcje, jak np. dydaktyczne (tworzenie muzeów) lub turystyczne/rekreacyjne (tworzenie parków, terenów zielonych). Rewitalizacja miała miejsce również i w naszym mieście oraz w okolicy. W tym artykule chciałbym przedstawić przykłady zrewitalizowanych miejsc w naszym regionie. Przedstawię poprzednie oraz współczesne funkcje tych miejsc. Zapraszam do czytania!

Pamiątki z „Celulozy” i innych zakładów

Po roku 1989 w związku z przemianami systemowymi w kraju stopniowo upadały bądź przekształcały się różne zakłady produkcyjne, również we Włocławku. Spośród zakładów oraz innych budynków gospodarczych, które upały we Włocławku możemy wymienić:

  • Zakłady Celulozowo-Papiernicze – 1994r.
  • Zakład nr 1 Włocławskich Zakładów Ceramiki Stołowej – 1990r.
  • Ursus – 1998r.

Największa z nich, włocławska Celuloza, działająca i prosperująca od 1899r. miała swój głośny upadek pozostawiając po sobie liczne opustoszałe budynki, z którymi trzeba było coś zrobić. O ile część pozostałości po dawnej potędze przestała istnieć, tak przy „życiu” pozostała chociażby dawna hala widowiskowa. W następnych latach od upadku Celulozy powstaje tam… Klub „Milion”.

O ile klub „Milion” nie jest najlepszym przykładem „rewitalizacji” pozostałości po zakładzie produkcyjnym, tak Browar Bojańczyków… Już tak! W nim bowiem powstało duże Centrum Kultury „Browar B”, które jest wielkim kulturowym sercem miasta. W nim mają miejsce różne wystawy, spotkania, koncerty z udziałem takich gwiazd jak np. Majka Jeżowska oraz konkursy jak np. konkurs rzeźbiarski im. Stanisława Zagajewskiego.

Miejscem najczęściej odwiedzanym i najlepiej kojarzonym przez młodzież spośród wszystkich wymienionych w tym artykule jest bez dwóch zdań galeria handlowa Wzorcownia, czyli największy handlowy obiekt w naszym mieście na terenie którego znajdują się liczne sklepy czy lokale gastronomiczne jak i organizowane są tam różne wydarzenia. Jest to częste miejsce spotkań towarzyskich nastoletniej młodzieży we Włocławku. Mało który nastolatek jednak wie, że budynki wzorcowni stanowiły kiedyś duży zakład produkcyjny, czyli włocławską Fabrykę Fajansu, której wytwory znajdowały się swego czasu w domach w całym kraju i nie tylko! Obecnie młodzież wciąż może spotkać się z tymi wyrobami w domach swoich babć jednak często bez świadomości, skąd one pochodzą…

Z wizytą w Muzeum

Na początku tego artykułu wspominałem o tym, że zrewitalizowanym budynkom często nadaje się nowe funkcje, jak np. funkcję dydaktyczną. Przykładem takiej rewitalizacji jest Muzeum Ziemi Kujawskiej i Dobrzyńskiej. W 1972 r. w XVIII-wiecznych kamienicach przy Starym Rynku otwarto w nich Muzeum Historii Włocławka z inicjatywy Henryki Królikowskiej, a w późniejszych latach w podobny sposób przekształcono zabytkowe włocławskie spichlerze. W 1986 r. w spichlerzu przy ul. Bulwary 6 nastąpiło otwarcie Muzeum Etnograficznego Jednocześnie trwała konserwacja i adaptacja największego włocławskiego spichlerza przy ul. Zamczej 10/12., który został otwarty pod nazwą Zbiory Sztuki. W tym samym czasie udało się pozyskać jako magazyn spichlerz przy ul. Bulwary 9.

Spacer po Bulwarach

Sporą modernizację przeszły włocławskie Bulwary im. Józefa Piłsudskiego stając się jednymi z najpiękniejszych i najbardziej zadbanych bulwar na Kujawach. Jednak droga do tego była daleka. Od lat 80tych, kiedy zlikwidowano we Włocławku port, ruch na tej ulicy się zmniejszył i same Bulwary utraciły zainteresowanie. Już w IIIRP w 2010 roku bulwary musiały się mierzyć z powodzią. Dla zaniedbanej ulicy, ale z dużym potencjałem, ratunkiem była rewitalizacja, która przybyła tego samego roku. Wtedy to w latach 2010-211 bulwary zostały poddane gruntownej modernizacji. Powstały nowe ścieżki i chodniki, dostawiono ławki, zbudowano siłownię plenerową, plac zabaw dla dzieci, parking oraz tarasy widokowe. W 2013 roku stworzono Pływającą Scenę na Wiśle wraz z krzesłami dla widzów, połączono dwa brzegi rzeki Zgłowiączki kładką, a rok później oddano do użytku Przystań Wodną im. Jerzego Bojańczyka.

Tymczasem za Wisłą

Poza Włocławkiem w sąsiedniej gminie Fabianki, która również ma swoją bogatą historię jak i zabytki, również przywracano do życia dawne miejsca. Najbliżej Włocławka, czyli w Szpetalu Górnym, zrewitalizowano stary park pochodzący z II połowy XIX wieku. II Etap rewitalizacji zakończył się w czerwcu 2016r. W ramach projektu kosztującego ponad milion złotych park zyskał nowe rośliny, wybudowano alejki spacerowe z oświetleniem oraz drogę dojazdową do parku, postawiono ławki, kosze na śmieci, stoliki z siedziskami oraz siłownie plenerowe. Obecnie park poza miejscem przeznaczonym do spacerów czy wypoczynku stanowi również miejsce organizacji różnych mniejszych imprez sportowych oraz wydarzeń kulturowych. Trochę dalej w miejscowości Zarzeczewo stary dwór z 1906r. wraz z parkiem leżący na skarpie nazywanej „Łysą Górą” został przekształcony w Kujawsko-Pomorski Ośrodek Doradztwa Rolniczego. Tam również są organizowane różne wydarzenia takie jak targi rolnicze.

Kontrowersyjna Rewitalizacja

Wiele kontrowersji ostatnimi czasy krąży wokół rewitalizacji parku Sienkiewicza. Rewitalizacja rozpoczęła się parę miesięcy później, niż zakładano oraz wydano na nią prawie 4 miliony złotych więcej, niż miano za nią zapłacić. Prace rewitalizacyjne wciąż trwają w parku, a wielu mieszkańców skarży się na to, jak długo trwają te prace oraz na wygląd parku w trakcie tych prac. Jednak wcześniejszą wzbudzającą duże kontrowersje rewitalizacją była rewitalizacja Starego Rynku z lat 2007-2013, na skutek której wybetonowano duże połacie zieleni. Sytuacja ma się jednak zmienić w tym roku, w którym planowana jest kolejna rewitalizacja rynku, dzięki której Stary Rynek stanie się na nowo „Zielonym Sercem Miasta”.

  • Budynek Browaru B
  • Muzeum Etnograficzne we Włocławku
  • Stary Rynek obecnie
    Stary Rynek obecnie
  • Park w Szpetalu Górnym, Rewitalizacja
  • Kamienice na Starym Rynku
    Kamienice na Starym Rynku
  • Dwór w Zarzeczewie
    Dwór w Zarzeczewie

Rewitalizacja obiektów we Włocławku miała różną postać. Czasem dawne zakłady produkcyjne przekształcano w dosyć nieoczywisty i zaskakujący sposób (jak przykład klubu „Milion”), czasem dawne obiekty zyskiwały funkcje kulturowo-dydaktyczne (jak np. Muzeum Ziemi Kujawskiej i Dobrzyńskiej) albo po prostu odnawiano zaniedbane miejsca (jak np. park w Szpetalu Górnym czy Bulwary). Na swój osobny artykuł zasługuje temat działań na terenie miasta podejmowanych w ramach procesu dekomunizacji, który objął szereg miejsc, pomników czy też ulic.

Źródła:

ZAPISZ SIĘ NA NEWSLETTER
Otrzymuj wiadomości e-mail, gdy pojawiać się będą nowe artykuły!
icon
Wysyłając formularz, zgadzasz się z naszą polityką prywatności.

Udostępnij

Zobacz także