Scena z filmu "Celuloza" (1953r.)
Historia Kultura i Sport

Najstarsze filmy z Włocławka, lata 1920-2000

Filmy fabularne w naszym mieście są praktycznie rzadkością. Choć w ciągu całej historii Włocławka nie nakręcono wielu fabularnych produkcji filmowych, tak już od początku XX wieku uwieczniano nasze miasto w obiektywie kamery filmowej. W tym artykule omówię, jak nasze miasto było przedstawiane w obiektywie oraz pokażę wybrane filmy realizowane w naszym mieście do końca lat 90-tych, poczynając od najstarszych produkcji!

Filmy z 20-lecia międzywojennego

Prawdopodobnie najstarszym zachowanym nagraniem z naszego miasta jest datowany na 1920 rok film przedstawiający podróż Wisłą z Włocławka do Warszawy. Włocławek można zauważyć na kilkusekundowym ujęciu już na samym początku materiału. W jego dalszej części możemy rozpoznać Płock, Czerwińsk czy też Dobrzyń. Innym starym i dość znanym nagraniem jest pochodzący z 1937 roku film przedstawiający uroczyste otwarcie mostu im. Edwarda Śmigłego-Rydza. Wstęgę na moście przecinał sam Śmigły-Rydz, następnie miało miejsce poświęcenie mostu przez biskupa oraz przemarsz przez most. Kolejne ujęcia prezentują samochody przejeżdżające przez przeprawę wodną. W internetowych archiwach dostępne jest jeszcze nagranie dokumentalne z dźwiękiem przedstawiające kurs tresury psów obronnych dla Służby Ochrony Lasów Państwowych organizowany przez Towarzystwo Miłośników Psa Służbowego w Polsce. Nagranie pochodzi z września 1938 roku.

  • Prawdopodobnie najstarszy film z Włocławka
    Prawdopodobnie najstarszy film z Włocławka
  • Otwarcie mostu we Włocławku
    Otwarcie mostu we Włocławku
  • Zakończenie tresury psów obronnych
    Zakończenie tresury psów obronnych

„Pamiątka z Celulozy”

W 1952r. została wydana socrealistyczna powieść Igora Newerly’ego „Pamiątka z Celulozy” opowiadająca o losach Szczęsnego, pracownika włocławskiej „Celulozy” w okresie sanacji (lata 30-ste XX w.), oraz jego rodziny. Większość akcji ma miejsce właśnie we Włocławku. Na podstawie tej powieści zrealizowano dwie ekranizacje – „Celulozę” z 1953 roku oraz jej kontynuację „Pod gwiazdą frygijską” powstałą rok później. Reżyserem obu filmów jest Jerzy Kawalerowicz, a rolę głównego bohatera odgrywał Józef Nowak. Oprócz tych dwóch filmów w internetowych archiwach zachowało się jeszcze wcześniejsze nagranie z 1952 roku. Przedstawia autora oryginalnej powieści z czytelnikami.

  • Plakat filmu "Celuloza" (1953r.)
    Plakat filmu „Celuloza” (1953r.)
  • Scena z filmu "Celuloza" (1953r.)
    Scena z filmu „Celuloza” (1953r.)
  • Ulotka, filmy "Celuloza", "Pod Gwiazdą Frygijską"
    Ulotka, filmy „Celuloza”, „Pod Gwiazdą Frygijską”

„Role poboczne” Włocławka w innych filmach fabularnych

Włocławek oprócz „Celulozy” czy „Pod Gwiazdą Frygijską” pojawił się również w kilku innych produkcjach filmowych. We Włocławskich „Azotach” zrealizowano sceny do filmu „Blizna” w reżyserii Krzysztofa Kieślowskiego opowiadającego historię konfliktów mieszkańców miejscowości z robotnikami powstającego zakładu przemysłowego.

Filmy dokumentalne i kroniki z Włocławka – lata 1945-1989

Przez okres PRL we Włocławku zrealizowano szereg filmów dokumentalnych. Ich znaczna większość dotyczyła włocławskich fabryk czy elektrowni wodnej. Druga część dotyczyła już samego miasta, gdzie skupiano się na prezentacji regionu, życia codziennego mieszkańców oraz jego historii. Najwięcej materiałów na temat Włocławka powstawało w latach 70-tych i realizowane były z elementami tzw. propagandy sukcesu. Za realizację tych materiałów odpowiadała „Wytwórnia Filmów Dokumentalnych i Fabularnych”, a później również Telewizja Polska czy Włocławska Kronika Filmowa. Najstarszym znalezionym filmem dokumentalnym z tego okresu jest materiał wyborczy „Praca trójek obwodowych” z 1946 roku.

Włocławska Kronika Filmowa

Inne nagrania amatorskie – lata 1980-1990

Może w tym punkcie nie zostaną zaprezentowane materiały pochodzące z filmów dokumentalnych, edukacyjnych lub fabularnych, ale warto również o nich wspomnieć. Po internecie krąży wiele amatorskich nagrań z lat 80-tych, 90-tych lub wczesnych lat 2000-nych publikowanych na platformach wideo przez włocławian. Pochodzą one najczęściej z ich prywatnych zbiorów i wbrew pozorów są cennym źródłem wiedzy historycznej gdyż najlepiej oraz bez przekłamań prezentują jak wyglądało życie w naszym mieście w tamtych latach.

Telewizja we Włocławku! – lata 1990-2000

W latach 1993-1994 Wytwórnia Telewizyjno-Filmowa AlfaTV zrealizowała we Włocławku dwa filmy dokumentalne. Pierwszym filmem był nagrodzony na I Festiwalu Filmów Turystycznych film „W samym sercu Polski… Włocławskie”. Drugą produkcją był film „Panorama biznesu woj. Włocławskiego”. Obie produkcje dostępne są na kanale Włocławka „Polskiej Telewizji Internetowej”. 22 lipca 1995 roku swoją działalność rozpoczęła lokalna stacja Telewizja Kujawy. Przez 27 lat stacja zdążyła wyemitować dużą ilość materiału. W internecie dostępne jest nagranie jednego z pierwszych programów zrealizowanych przez tę stację.

Kadr z filmu „W samym sercu Polski… Włocławskie”, 1993r.

Włocławek w ciągu przedstawionej przeze mnie filmowej historii jako miasto przemysłowe był miejscem realizacji głównie filmów dokumentalnych, dramatów socrealistycznych oraz kronik filmowych. Dziękuję za uwagę i zapraszam do zapoznania się z przedstawionymi w tym artykule filmami, do których odnośniki znajdują się w konkretnych akapitach oraz w źródłach poniżej!

Źródła oraz linki do filmów:

ZAPISZ SIĘ NA NEWSLETTER
Otrzymuj wiadomości e-mail, gdy pojawiać się będą nowe artykuły!
icon
Wysyłając formularz, zgadzasz się z naszą polityką prywatności.

Udostępnij

Zobacz także